Zondag 20 januari 2019 organiseert IVN Mark & Donge tussen 14.00 en 16.00 uur een vrij toegankelijke natuurwandeling in de Vrachelse Heide met als thema “Winterwandeling”.
De Vrachelse Heide
De Vrachelse Heide, 150 ha groot, is één van de vele Brabantse zandgebieden, die sinds onheugelijke tijden intensief “beboerd” werden. Er lagen akkertjes en heidevelden. Heidevelden zijn ontstaan door begrazing met schapen. Deze aten de grassen, andere planten en boomzaailingen, maar aten van de taaie struikheide alleen de malse topjes, zodat de heidestruikjes breed uitstoelden. Volgroeide bomen werden door de mens gebruikt, als bouwmateriaal, als brandstof, voor gereedschappen en voor karren. Zo werd het bos steeds verder teruggedrongen. De bodem werd schraler, want er kwam niets terug voor het opgegeten groen. De schapen lieten hun mest immers thuis, in de potstal vallen. In de potstal werd de mest afgedekt met heideplaggen, laag om laag. Dit mengsel werd gebruikt om de akkers te bemesten.
Afplaggen
Dat voortdurende grazen en afplaggen – ook voor brandstof – kon de voedselarme bodem op den duur niet meer aan. Kiemplanten vonden niet genoeg voedsel. Zo ontstonden steeds meer kale zandvlaktes en dat zand ging stuiven. Het overstoof nog begroeide terreinen, vormde richels en duinen en bedreigde ook de akkers. De “schapeneconomie” liep ten einde.
‘Verdwaalgebied’
Al in de 18e en 19e eeuw werden hier en daar pogingen tot herbebossing gedaan. Pas omstreeks 1900, na de oprichting van Staatsbosbeheer, is dat structureel aangepakt. Nog altijd zijn er op de Vrachelse Heide open, “levende” stuifzanden te vinden, maar het overgrote deel is nu bebost. In het oostelijke deel is dat vooral gemengd bos met veel eiken, in het westelijke meest naaldbos. Het is een gevarieerd bosgebied met stukjes heidebegroeiing en slingerende paden. Die slingerende paden maken dit gebied tot een befaamd ‘verdwaalgebied’. Wij mensen raken vooral bij zonloos weer ons richtinggevoel wel eens kwijt.
Hartje winter
Het karakter van deze winterwandeling kan afhankelijk van de weersomstandigheden heel divers zijn. Wat zijn de effecten van kou en korte dagen ? We hopen op duidelijke sporen van Koning Winter. Misschien sneeuw of rijp met sporen van dieren, mensen, sleden…. Nevel levert weer heel andere winterbeelden op. Maar dat er ook hartje winter volop interessante tekenen van leven zijn te vinden… dat zullen we zeker laten zien !
Meer informatie
Zondag 20 januari tussen 14.00 en 16.00 uur. Er wordt verzameld op de Parkeerplaats bij de Oude Bredasebaan 10. Kom je naar de wandeling op de fiets, dan vervuil je niets. Doe het gerust, het is heel milieubewust!
