De Open Linie: 5 hectaren nieuwe natuur

In 2009 hebben de initiatiefnemers een gezamenlijke visie opgesteld voor het realiseren van een groene buffer in de vorm van een duurzaam landschapspark: de overgang van het hoge, droge boslandschap van de Vrachelse Heide tot boswachterij Dorst via het agrarisch cultuurlandschap naar de Lage Vuchtpolder en de Mark. 

Het gebied wint daardoor niet alleen aan waarde voor natuur en landschap. De aanleg van een nieuw routenetwerk maakt het gebied ook aantrekkelijker voor fietsers en wandelaars. Daarnaast biedt het park nog steeds ruimte voor grondgebonden landbouw, verblijfsrecreatie en golfbanen. Deze ontwikkeling betekent een belangrijke impuls voor het toerisme en dus voor de lokale economie van Oosterhout. 

Voor de realisatie van de Groene Poort Seters wordt financiering gevraagd voor het deelproject Akkerreservaat. Dit voorziet in de aanleg van nieuwe bosjes, houtwallen, greppels, poelen en wandelpaden. Daarmee wordt de ecologische, landschappelijke en cultuurhistorische waarde hersteld van de van oorsprong kleinschalige agrarische envlave Seters. Ook worden hier op 1,4 hectare bomen geplant ter compensatie van in het verleden gevelde bomen ten behoeve van de bouw van de wijk Vrachelen. Er wordt ca. vijf hectare nieuwe natuur gecreëerd, die meer divers en aantrekkelijk is voor de recreant.

Dit project is naast de ontwikkeling van een landgoed en de aanleg van een natuurbufferzone tussen de  A27 en de uitbreiding van de Hannebroeck het derde en laatste deelproject van de Herstructurering Groene Poort Seters. Deze ‘poort’ is een startpunt voor bezoekers van het gebied en verzamelpunt van voorzieningen. 

Het landschapspark wordt doorsneden door de Bredaseweg. Voor de versterking van de bosverbinding tussen de Vrachelseheide en Landgoed Oosterheide wordt negen hectare agrarische grond omgevormd naar natuur en een landgoed. Hierdoor wordt de kloof tussen deze gebieden (de flessenhals) kleiner en daardoor overbrugbaar voor verschillende dieren, waaronder reeën en wordt de recreatieve verbinding tussen gebieden verbeterd. 

Nieuwe natte natuur wordt gerealiseerd door het bergen van schoon spoelwater van Brabant Water dat nu wordt afgevoerd op het kanaal. Het schone water vult poelen, gaat verdroging tegen en staat garant voor waardevolle natuur. Het bergen en infiltreren van het water in het gebied gaat de negatieve effecten van grondwateronttrekking tegen. 

De afgelopen jaren heeft de gemeente Oosterhout samen met Natuurmonumenten, Staatsbosbeheer, provincie Noord-Brabant en gemeente Breda gewerkt aan een uitvoeringsprogramma bestaande uit elf deelopgaven. Bovengenoemde projecten zijn de laatste twee projecten waarvoor Oosterhout aan de lat staat. Naar verwachting zijn eind volgend jaar alle projecten van zowel Oosterhout, als van de partners succesvol gerealiseerd.

Na afronding van het uitvoeringsprogramma hebben partners en provincie circa 2,7 miljoen euro in het gebied geïnvesteerd. Voor de realisatie van de projecten in deze visie heeft de provincie een subsidie van 1,35 miljoen euro beschikbaar gesteld onder voorwaarde van een gelijke inzet van dit bedrag door de deelnemende organisaties. Inwoners, bezoekers, recreatiebedrijven, horeca, winkeliers en mogelijk het combibad Warande zullen de vruchten plukken van deze investeringen in het landschapspark. 

In december 2010 is het uitvoeringsprogramma door de raad vastgesteld. In 2012 zijn de parkeerplaatsen aan de Hoevestraat en de wethouder Van Dijklaan gerealiseerd. Op 22 januari 2013 heeft de gemeenteraad van Oosterhout besloten om een krediet van €68.000 beschikbaar te stellen voor de aanleg van een natuurbufferzone tussen de uitbreiding van de Hannebroeck en de A27. Verder wordt hard gewerkt aan een uitbreiding van de mountainbikeroute. Het college stelt nu de raad voor een krediet beschikbaar te stellen voor twee projecten die de kroon vormen op de realisatie van het landschapspark: de groene poort Seters en de bosverbinding Vrachelseheide-Landgoed Oosterheide. 

Om de realisatie van beide projecten mogelijk te maken, investeert de gemeente Oosterhout ongeveer € 500.000. Dit geld wordt opgebracht uit het groenfonds, de grondexploitatie Vlindervallei, de vrije reserve en door Brabant Water. Een gelijk bedrag wordt bijgedragen door de provincie Noord-Brabant. 

Gedurende de looptijd van het project zijn er door bezuinigingen steeds minder middelen beschikbaar gekomen. Dit heeft geleid tot een creatieve aanpak, waarbij partijen in het gebied nauwer zijn betrokken en medeontwikkelaar van het gebied zijn geworden. Zo is bijvoorbeeld de parkeerplaats bij De Hannebroeck medegefinancierd door De Hannebroeck en hebben mountainbikers zich vrijwillig ingezet voor de realisatie van de mountainbikeroute. Ook heeft de gemeente enkele gronden verkocht aan Natuurmonumenten en dat geld besteed aan de realisatie van De Open Linie. Wethouder Peters: ‘Er is met minder geld uiteindelijk meer bereikt.’ 

Landschapspark De Open Linie is de nieuwe naam voor het Landschapspark Oosterhout-Breda. De naam is gebaseerd op de eigenschappen en ligging van het gebied, de visie op het landschapspark en haar historie. In het gebied dat Oosterhout en Breda scheidt, zijn sporen van de oude verdedigingswerken zichtbaar. De landschappelijke scheidingslijn zal steeds meer worden opengesteld voor bezoekers die kunnen genieten van de natuur, activiteiten en cultuur. Uiteindelijk wordt het Landschapspark de lijn die Oosterhout en Breda verbindt. In de naam zelf rust daarom een tegenstelling, een linie die niet tegenhoudt, maar uitnodigt. Op Tweede Pinksterdag (9 juni 2014) worden speciale activiteiten georganiseerd, zodat bezoekers kunnen kennismaken met Landschapspark De Open Linie.