Het is een nieuw fenomeen: jeugdige mantelzorgers. Pam Ligtvoet (22), Oosterhouts studente aan de Universiteit van Amsterdam en stagiaire bij MOOVE probeert namens de gemeente met ze in contact komen. De immer nieuwsgierige Tienerpartij van Curio effent wil er alles van weten en zoekt haar op.
Door Emma Schoenmakers, Bart Jansen en Kaylyn-Fauve Mol (Tienerpartij Curio effent)
Minimaal 1 op de 5!
We hebben ons voorbereid: Mantelzorger ben je als iemand bij je thuis extra zorg, hulp of begeleiding nodig heeft. Het kan gaan om een ander gezinslid met een lichamelijke ziekte of handicap, maar ook om een verslaving of psychisch probleem. Het SCP schatte laatst dat minimaal 1 op de 5 minderjarigen mantelzorger is. Wat voor taken doen ze? Pam Ligtvoet: “In bijna gevallen is er sprake van huishoudelijke taken. Het geven van medische zorg wordt vooral gezien bij gezinnen met een lichamelijke ziekte. Echter zorgen jonge mantelzorgers ook voor de medicatie en emotionele zorg van de psychisch zieke ouder. Maar ook het gezelschap houden van bijvoorbeeld een autistisch broertje of een gehandicapte moeder valt zeker onder taken van een mantelzorger.”
Waardevol werk
Zorgen voor een mede gezinslid bind je ook aan huis. Sociale contacten zijn dan eveneens moeilijker. Omdat jeugdige mantelzorgers niet zo bekend zijn, kun je er misschien ook moeilijker met anderen over praten. Toch zijn er dus veel jeugdige mantelzorgers. Weet men dat ook van elkaar? Pam Ligtvoet: “Het onderwerp mantelzorger is bij jongeren nog niet echt bekend en daarom wordt er ook niet veel over gesproken. Ook vanuit school wordt hier op dit moment nog niet zoveel aandacht aan besteed. Het is ook best moeilijk. Er is angst voor een schending van de privacy, bij gezinnen bestaat angst uit elkaar gehaald te worden en bij tieners is er angst om op school gepest te worden.” Wat afwijkend lijkt of onbekend is, wordt helaas al snel belachelijk gemaakt. Ten onrechte, want jeugdige mantelzorgers doen juist waardevol werk!
“Men vergeet zichzelf wel eens”
Als je voor iemand zorgt die veel aandacht nodig heeft, gaat het misschien ook wel ten koste van jezelf. Je denkt steeds aan wat er voor die ander moet gebeuren, wat die persoon wil en minder aan jezelf. Dat kan lastig zijn? Pam Ligtvoet: “Klopt, jeugdige mantelzorgers laten hun eigen zorgen of klachten amper merken. Een belangrijke reden is dat ze hun ouders niet nog meer willen belasten. Ze willen geen hulp voor zichzelf vragen. Daarbij weten ze ook niet altijd waar ze terecht zouden kunnen voor extra steun. Dit is juist de reden dat wij dit onderwerp onder de aandacht brengen en deze groep tieners willen ondersteunen. Door met andere jonge mantelzorgers in contact te komen, kan dit helpen je eigen situatie beter te begrijpen.”
Steun je vriend(in)!
Stel je hebt een goede vriend(in) die mantelzorger is, hoe kun je die steunen? Pam Ligtvoet: “Een goede vriend(in) is belangrijk: een luisterend oor bieden als iemand er over wil praten hoe hij/zij de thuissituatie ervaart, stimuleren dat iemand ook leuke dingen blijft doen en begrip hebben als je vriend(in) niet kan omdat hij of zij thuis andere verplichtingen heeft. Dat iemand wel eens ‘nee’ zegt hoeft natuurlijk niet ten koste van de vriendschap te gaan.” Waar zouden ze terecht kunnen met vragen of voor ondersteuning? Pam Ligtvoet: “Eigenlijk geldt voor volwassenen hetzelfde als bij jeugdige mantelzorgers, namelijk bij de organisatie Surplus. Surplus biedt een compleet aanbod op het gebied van woonzorg, thuiszorg, behandeling en welzijn. Hierbij gaat men uit van de eigen kracht van mensen. Ook houdt Surplus zich dus bezig met jonge mantelzorgers. De laatste jaren is er steeds meer aandacht voor jonge mantelzorgers, zo ook in Oosterhout. In Oosterhout zit Surplus op het adres: Klappeijstraat 44.”
Zet het op je CV
Een jeugdige mantelzorgers leert al wel vroeg om zelfstandig taken te verrichten en verantwoordelijkheid te dragen. Dat is toch positief? Kun je zoiets op je CV zetten? Pam Ligtvoet: “Dit is zeker iets wat je op je CV kan zetten. Het kan juist een voordeel zijn omdat het bepaalde positieve eigenschappen onderstreept. In het geval van mantelzorg zouden dat verantwoordelijkheidsgevoel, daadkracht en doorzettingsvermogen kunnen zijn. Als dat dan ook nog eens kwaliteiten zijn die in de nieuwe baan goed van pas komen, dan kun je dat prima op je cv zetten.” Jij wil namens de gemeente graag met jeugdige mantelzorgers in contact komen. Waarom? Pam Ligtvoet: ‘Vanuit MOOVE Oosterhout is de vraag gekomen om onderzoek te doen naar jonge mantelzorgers in Oosterhout. Op dit moment is er nog geen goed beeld over deze doelgroep en daar willen ze verandering in brengen. Voor dit onderzoek zullen jonge mantelzorgers geworven worden in de leeftijd van 12 tot 18 jaar. Hiermee zullen interviews gehouden worden om te achterhalen wat hun wensen en behoeftes zijn, zodat hier op ingespeeld kan worden. MOOVE is hier met name bij betrokken omdat het ook gaat over het organiseren van activiteiten. Dit is iets waar MOOVE in de toekomst mee aan de slag wilt gaan met jonge mantelzorgers.” Of activiteiten organiseren als samen naar de Efteling gaan aanslaat, moet nog blijken. Een vergelijkbaar voorstel aan de gemeente voor volwassen mantelzorgers oogst vooral kritiek op sociale media: “Goed bedoeld, maar juist wij hebben al zo weinig tijd” en “Een kleine vergoeding voor het belangrijke werk dat we voor de samenleving verrichten, zou gepaster zijn.”
Ben je minderjarig en mantelzorger, neem contact op met Pam: [email protected]
