Vanaf 2026 staan de gemeentelijke financiën onder druk door een lagere bijdrage vanuit het Rijk vanaf dat jaar, terwijl er evenveel of meer taken op gemeenten afkomen. Door de val van het kabinet is het onzeker of het Rijk deze bijdrage nog gaat verhogen. De Vereniging Nederlandse Gemeenten heeft hierop geadviseerd aan gemeenten geen sluitende meerjarige begroting te presenteren.
Het college van burgemeester en wethouders wil graag investeren in de toekomst van Oosterhout, met meer woningen en goede voorzieningen voor inwoners. Als de gemeente al haar ambities uit het bestuursakkoord wil waarmaken zou er jaarlijks een tekort kunnen ontstaan vanaf 2026. Daarom hebben burgemeester en wethouders besloten om Adviesbureau BMC in te huren om keuzes en prioriteiten in beeld te brengen in een strategische heroriëntatie. Hiermee bereidt de gemeente zich voor op de mogelijke situatie dat de Rijksbijdrage niet structureel, of onvoldoende, wordt verhoogd.
Zoals in het Financieel Perspectief 2023-2027 is aangegeven, loopt het budget dat de gemeente van het Rijk ontvangt vanaf 2026 fors terug. Zo is de opschalingskorting voor 2026 weer van kracht, ligt de compensatie voor de jeugdzorg in 2026 weer onder het niveau van 2021 (en blijven de kosten stijgen) en groeien de middelen die de gemeente vanuit het Rijk ontvangt vanaf dat jaar niet meer mee met de omvang van de rijksuitgaven. Daarnaast drukken de hoge inflatie en de krapte op de arbeidsmarkt een grote stempel op de gemeentelijke begroting. Kortom, in meerjarenperspectief staan de gemeentelijke financiën sterk onder druk. De val van het kabinet heeft deze situatie er niet beter op gemaakt. Vanwege de verkiezingen en de daarop volgende formatie, komt de gewenste financiële duidelijkheid voor gemeenten naar verwachting zelfs te laat voor de meerjarenbegroting 2025-2028 (dan moet deze duidelijkheid immers al in de voorjaarsnota 2024 van het Rijk verwerkt zijn). Er is dus geen tijd en ruimte om af te wachten wat het Rijk gaat doen, maar de gemeente moet nu al aan de slag moeten met het formuleren van mogelijke ombuigingsscenario’s om in toekomstige jaren tot een sluitende begroting te komen.
De gemeente Oosterhout wil weloverwogen en integraal de verschillende keuzes en ambities van onze gemeente kunnen afwegen. De Toekomstvisie Oosterhout 2030 en de concretisering hiervan in het bestuursakkoord. ‘De stap vooruit’ geven richting op basis waarvan keuzes gemaakt kunnen worden. De Toekomstvisie Oosterhout 2030 is samen met stakeholders in de gemeente tot stand gekomen en is een goed kompas om keuzes op te baseren. Bij ‘Strategische heroriëntatie’ wordt gekeken naar de rol die de gemeente inneemt en de keuzes die de gemeente hierin kan en wil maken. Daarbij wordt gezocht naar een nieuwe verhouding (balans) in de driehoek beleid (ambitie), organisatie en middelen én maatschappelijke uitdagingen. Dit alles om te zorgen dat er slimme keuzes gemaakt kunnen worden om Oosterhout ook in de toekomst een aantrekkelijke gemeente te laten zijn en blijven.