Bijzondere planetenparade te zien aan de avondhemel

14 jan , 6:48 • Nieuws

hemel.waarnemen.com

In januari en februari kunnen liefhebbers van de sterrenhemel genieten van een bijzonder fenomeen: een planetenparade.

Planetenparade

Tijdens deze periode zijn zes planeten van ons zonnestelsel, en op sommige avonden ook de Maan, tegelijkertijd zichtbaar. Marc van der Sluys, sterrenkundedocent aan de Universiteit Utrecht en redacteur van hemel.waarnemen.com, legt uit dat dit unieke schouwspel zich afspeelt van 2 januari tot 5 maart 2025. Gedurende de eerste weken, tot en met 23 februari, ontbreekt alleen Mercurius aan de hemel. Vanaf 25 februari verdwijnt Saturnus uit beeld, terwijl Neptunus na 5 maart onzichtbaar wordt, gevolgd door Mercurius en Venus. Dit betekent dat de zichtbaarheid van de planeten gedurende de periode varieert, met als hoogtepunt de nachten tussen 11 en 14 januari, wanneer de planeten ruim drie uur lang tegelijkertijd te zien zijn, van circa 17:30 tot 20:30 uur.

Zes planeten en de maan

Wie rond 19:00 uur naar buiten gaat en richting het zuiden kijkt, kan de planeten als volgt waarnemen: Mars en de Maan verschijnen aan de linkerzijde in het oostnoordoosten, terwijl Jupiter en Uranus iets meer naar het zuidoosten te zien zijn. Rechts in het zuidwesten bevinden zich Neptunus, Saturnus en de opvallend heldere Venus. Voor Uranus en Neptunus is een telescoop of verrekijker nodig, terwijl de andere planeten met het blote oog zichtbaar zijn. De Maan is niet de hele periode zichtbaar. Rond Nieuwe Maan, van 17 tot 29 januari en tussen 14 en 27 februari, ontbreekt zij tijdelijk. In de overige nachten is het echter mogelijk om zes planeten én de Maan tegelijkertijd te bewonderen. Dit gebeurt gemiddeld in slechts 10% van de nachten, waardoor het een bijzondere, maar niet uitzonderlijke gebeurtenis is.

Ecliptica

Volgens Van der Sluys is de aandacht voor de planetenparade deels een hype. “Zes of meer planeten, inclusief de Maan, zijn niet zo zeldzaam als soms wordt gesuggereerd,” licht hij toe. “Voor Uranus en Neptunus, en vaak ook Mercurius, is bovendien optische hulpmiddelen nodig, waardoor het minder spectaculair kan zijn dan verwacht.” Toch biedt de planetenparade een mooie kans om een blik op ons zonnestelsel te werpen. De planeten en de Maan vormen samen een kromme lijn aan de hemel, de ecliptica. Deze denkbeeldige lijn weerspiegelt het vlak van ons zonnestelsel waarin de planeten hun banen draaien. Door de hemellichamen met elkaar te verbinden, ontstaat een visueel beeld van de structuur van ons zonnestelsel vanuit het perspectief van de Aarde.