Veel overlast van de Eikenprocessierups

15 jun 2019, 7:30 Nieuws
eikenprocessierups
CC BY-SA 3.0 (Sarefo)
Het is weer zomers weer en we zijn lekker veel buiten met z’n allen. We sporten, recreëren, kamperen en spelen buiten. Helaas kun je tijdens die fijne buitenactiviteiten de eikenprocessierups tegen het lijf lopen. Dit is vooral het geval bij locaties waar veel eikenbomen staan. Zo adviseert atletiekvereniging Scorpio haar leden om uit de buurt van de bomen op de baan te komen.

De Eikenprocessierups

De eikenprocessierups is de larve van een nachtvlinder. Ze legt haar eitjes vooral in de toppen van eikenbomen. Daar overwinteren ze. Vanaf half april tot begin mei komen de eitjes uit. Na een aantal vervellingen komen groepjes rupsen samen. Zij vormen grote nesten op de stam en zijtakken van de eikenboom. Rupsen vervellen drie keer, daarna krijgen ze brandharen. De brandharen veroorzaken gezondheidsklachten. Eikenbomen met eikenprocessierupsen zijn te herkennen aan de bolvormige, witgrijze nesten op de stammen of dikkere takken. De nesten zijn dichte spinsels van vervellingshuidjes, met brandharen en uitwerpselen. De rupsen gaan ‘s nachts in processie op zoek naar voedsel in de toppen van de boom. Grote groepen processierupsen kunnen een boom helemaal kaalvreten.

De micro-haartjes en je gezondheid

Gezondheidsrisico’s voor mensen en dieren ontstaan door rechtstreeks contact met de eikenprocessierups (periode half mei–juli) en door verspreiding en verwaaiing van brandharen (micro-haren) en vervellingsrestanten uit nesten (juni-september). Brandharen blijven zes tot acht jaar actief doordat de structuur van de haren niet wordt afgebroken. Dus als de nesten niet worden opgeruimd, zijn de risico’s voor de omgeving niet opgelost. Bij contact met brandharen komt een lichaamsvreemd eiwit vrij. Sommige mensen ontwikkelen pas acht uur na het directe contact klachten: pijnlijke rode huiduitslag met hevige jeuk, waarbij ook bultjes ontstaan die bij krabben ontstekingen kunnen geven. Deze huidirritaties kunnen gemakkelijk twee weken aanhouden. Ook worden soms klachten van ogen, bovenste luchtwegen en algemene aard gezien. De ernst van de huidirritaties verschilt van persoon tot persoon.

Wat te doen bij klachten?

Ga niet krabben of wrijven na aanraking van de rupsen of brandharen, maar was of spoel de huid of ogen eerst goed met water. Soms kun je beginnen met het strippen van de huid met plakband. Hiermee verdwijnt het grootste gedeelte van de haren. Was zo nodig ook de kleren, bij voorkeur op 60 graden of hoger. De klachten verdwijnen in het algemeen binnen twee weken. Een zachte crème met bijvoorbeeld menthol of een gel van aloë vera kan verlichting geven voor de pijn en jeuk. Neem bij ernstige klachten contact op met je huisarts.

Melden bij de gemeente

De gemeente geeft de locaties waar de rups zich bevindt door aan de Nationale Bomenbank. De Bomenbank voert in Oosterhout de bestrijding uit. Doordat er veel overlast is van de rups in Nederland, heeft de Bomenbank het druk. Gebieden waar veel mensen komen krijgen daarom voorrang: Evenementen terreinen en gebieden rondom scholen bijvoorbeeld. Je kunt een melding doen aan de gemeente als je overlast ervaart, via de app MijnGemeente, via telefoonnummer 14 0162 of via de onderstaande link.