In een tijd waarin we allemaal gewend zijn om met één tik op onze telefoon of pas te betalen, komt er nu een opvallend advies vanuit De Nederlandsche Bank, banken, consumentenorganisaties en het ministerie van Financiën: zorg dat je contant geld in huis hebt. Niet voor later, maar voor het geval het digitale betalingsverkeer ineens stilvalt. Het gaat om een bedrag van 70 euro per volwassene en 30 euro per kind, voldoende om drie dagen te kunnen overbruggen in een noodsituatie.
Aanleiding voor dit advies zijn de toegenomen geopolitieke spanningen en de dreiging van cyberaanvallen, die het betalingsverkeer tijdelijk volledig kunnen ontregelen. Volgens het Maatschappelijk Overleg Betalingsverkeer (MOB), een samenwerking tussen onder meer De Nederlandsche Bank, banken en consumentenorganisaties, moeten mensen voorbereid zijn op situaties waarin er gedurende 72 uur helemaal niet gepind kan worden, geldautomaten buiten werking zijn of online bankieren onmogelijk is.
De oproep is om contant geld in huis te hebben in een praktische verdeling: een deel in kleine bankbiljetten, zoals 5, 10 en 20 euro, en een deel in muntgeld. Het MOB raadt aan om ongeveer 50 munten in huis te hebben van verschillende waardes, zodat je ook in winkels kunt betalen als elektronisch afrekenen tijdelijk niet mogelijk is. Met het voorgestelde bedrag moet het mogelijk zijn om in die drie dagen noodzakelijke uitgaven te doen, zoals het kopen van voedsel, water, medicijnen of het regelen van vervoer. Het Nibud heeft de bedragen berekend op basis van minimale uitgaven. Natuurlijk staat het consumenten vrij om zelf in te schatten of zij met het adviesbedrag uit de voeten kunnen, of dat ze het liever aanpassen aan hun eigen gezinssituatie en uitgavenpatroon.
Volgens het MOB zijn veel mensen al begonnen met het aanleggen van een kleine cashvoorraad thuis. Wie dat nog niet heeft gedaan, hoeft zich geen zorgen te maken: er wordt geadviseerd om het bedrag geleidelijk op te bouwen. Af en toe wat wisselgeld apart leggen of een keer iets extra pinnen bij een winkel is al een goede stap in de juiste richting. In december vorig jaar zagen we al dat Nederlanders vaker naar de geldautomaat gingen, nadat bekend werd dat banken zouden gaan adviseren om contant geld achter de hand te houden. Volgens een woordvoerster van Geldmaat, het bedrijf dat verantwoordelijk is voor de geldautomaten in Nederland, ging het toen om gemiddeld een paar tientjes extra per transactie.
Het advies sluit aan bij eerdere waarschuwingen, zoals die van Defensieminister Ruben Brekelmans vorig jaar. Hij gaf toen al aan dat Nederland zich op allerlei noodscenario’s moet voorbereiden, waaronder digitale ontwrichting als gevolg van conflicten zoals de Russische dreiging. Contant geld in huis hebben hoort daar volgens hem gewoon bij.